Nadwzroczność to jedna z najpowszechniejszych wad wzroku. Charakterystyczny objaw? Wyraźnie widzisz przedmioty, które znajdują się daleko, a te blisko Ciebie są rozmazane. Wadę koryguje się przy użyciu soczewek lub okularów, ale zanim po nie sięgniesz, niezwykle ważna jest wizyta u optometrysty.

Czym jest nadwzroczność i co ją powoduje?

Nadwzroczność, inaczej nazywana dalekowzrocznością lub hipermetropią, to jedna z najczęściej występujących wad wzroku. Jej najbardziej charakterystycznym objawem jest wyraźne widzenie przedmiotów znajdujących się daleko, a niewyraźne – rzeczy, które są blisko. W zależności od stopnia zaawansowania wyróżnia się nadwzroczność małą (do 2,5 dioptrii), średnią (2,5-6 dioptrii) i dużą (powyżej 6 dioptrii). 

Dolegliwość jest efektem nieprawidłowego kształtu rogówki – płaskiej i zbyt małej w stosunku do długości gałki ocznej. To z kolei powoduje, że promienie światła docierające do oka skupiają się za siatkówką zamiast dokładnie na niej, a to skutkuje właśnie niewyraźnym widzeniem w bliży. 

Nadwzroczność – objawy i diagnostyka

„Panuje przekonanie, że osoba cierpiąca na nadwzroczność, dobrze widzi z daleka, natomiast ma problem z wyostrzeniem widzenia z bliska. W rzeczywistości jest tak, że osoba z nadwzrocznością ma problem z wyraźnym postrzeganiem przedmiotów z każdej odległości. Dlatego tak ważne jest, aby wada wzroku została w porę wykryta i prawidłowo skorygowana, co będzie owocować wyraźnym widzeniem. Da nam to także szansę, by zatrzymać lub spowolnić narastanie wady wzroku w przyszłości.”

Katarzyna Skrzekut – Optometrysta KODANO Optyk

Dalekowzroczność charakteryzuje słabe widzenie przedmiotów widzianych z bliska. Osoba dotknięta tą wadą mruży więc oczy, próbując wyostrzyć obraz. Równolegle może występować:

• zmęczenie, 
• ból głowy, 
• łzawienie oczu, 
• zamglone widzenie z bliska i/lub daleka 
• ból oczu (przez mocne napięcie mięśni gałek ocznych podczas mrużenia), 
• efekt podwójnego widzenia, 
• zez zbieżny.

Nadwzroczność diagnozuje optometrysta. Jeśli zauważysz u siebie wspomniane wyżej objawy, umów się na wizytę, a podczas niej określ swoje podejrzenia ze wskazaniem zmian w widzeniu, które Cię zaniepokoiły. Lekarz przeprowadzi badanie, w trakcie którego określi, czy dalekowzroczność występuje, a jeśli tak, to z jaką mocą i jak silnej korekcji wymaga. Najprawdopodobniej dostaniesz receptę na okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe dopasowane do posiadanej wady wzroku.

Nadwzroczność u dzieci i osób starszych – czym się różnią?

Nadwzroczność u dzieci różni się od tej, występującej u osób starszych. Niektóre dzieci bowiem przychodzą na świat z tą wadą wzroku i w miarę prawidłowego prowadzenia  narządu wzroku może ona samowolnie zniknąć. Ważne jest, by zabierać dziecko na regularne wizyty u okulisty i kontrolować to, czy dolegliwość ustępuje, utrzymuje się na tym samym poziomie czy może rozwija się – bo tak może się zdarzyć. Będzie to oznaczało, że nadwzroczność obu oczu przechodzi z fizjologicznej i wrodzonej w patologiczną, inaczej przewlekłą. 

„W przypadku dzieci ważne jest, aby pierwsze badanie było wykonane przez lekarza okulistę. Wymagane jest podanie kropli (tropikamid lub atropina), które mają za zadanie rozluźnić mięśnie gałki ocznej i przedstawić wadę rzeczywistą. Musimy wiedzieć, że dzieci mają bardzo silną pracę mięśni gałki ocznej i samemu trudno jest dostrzec problem.”

Katarzyna Skrzekut – Optometrysta KODANO Optyk

Dzieci to nie jedyna grupa dotkniętą tą wadą wzroku. Występuje również nadwzroczność starcza – i nie jest to prezbiopia, jak mylnie sądzi wiele osób. Nadwzroczność u osób starszych, choć daje takie same objawy, jak u młodszych, ma inne przyczyny. To już nie wynik fizjologii jeszcze rozwijającego się narządu wzroku, a najczęściej efekt: 

• osłabienia lub kruchości naczyń krwionośnych,
• malejącej elastyczności soczewki i tym samym pogorszonej zdolności oka do akomodacji, czyli zmiany jej kształtu w stosunku do odległości, w jakiej znajduje się obserwowany przedmiot.

Leczenie, czyli jak wygląda korekcja nadwzroczności?

Korekcja nadwzroczności, tak jak wielu innych wad wzroku, polega na korzystaniu z soczewek kontaktowych lub okularów korekcyjnych o mocy określonej przez lekarza podczas badania. Moc podaje się w dioptriach o wartościach dodatnich. Jeśli wada nie jest bardzo duża, w grę wchodzi również całkowite jej wyleczenie – operacyjne, w ramach laserowej korekcji wzroku.

Czym charakteryzują się soczewki kontaktowe dla dalekowidzów? 

Są ukształtowane tak, by skupiały wiązki światła bezpośrednio na siatkówce, nie za nią. W ten sposób gwarantują wyraźne widzenie przedmiotów, które znajdują się blisko Ciebie. 

Soczewki kontaktowe są o tyle wygodniejsze od okularów korekcyjnych, że pokrywając całą powierzchnię oka, nie zawężają pola widzenia i pozwalają wręcz zapomnieć o tym, że posiadasz jakąkolwiek wadę wzroku. Musisz jednak pamiętać o odpowiedniej higienie i regularnej wymianie starej pary soczewek na nową – by utrzymać nienaganne zdrowie narządu wzroku i rzeczywiście cieszyć się maksymalnym komfortem widzenia.

Profilaktyka – co robić, żeby zapobiec wystąpieniu lub pogłębieniu się nadwzroczności?

Aby nie dopuścić do wystąpienia nadwzroczności, a także jakiejkolwiek innej wady wzroku, powinieneś dbać o swoje zdrowie. W końcu kondycja narządu wzroku jest bezpośrednio związana z dietą.

• Zwracaj uwagę na obecność witaminy A, E i C w swoich posiłkach, a jeśli brakuje ich w spożywanych przez Ciebie produktach, pomyśl o dodatkowej suplementacji. 
• Zadbaj o regularną aktywność fizyczną.
• Przestrzegaj zasad BHP w miejscu pracy.
• W słonecznej porze roku stosuj okulary z filtrami UV.
• Spróbuj mniej czasu poświęcać na wpatrywanie się w ekrany urządzeń elektronicznych – komputera, telefonu, tabletu. 
• Czytaj tylko przy dobrym oświetleniu i najlepiej za dnia. 
• Regularne wizyty u okulisty – to po prostu konieczność, bo jeśli pojawi się wada wzroku, a nie będziesz jej korygować, może się ona szybko i niebezpiecznie pogłębić, co znacząco pogorszy jakość Twojego życia.

Korekcja obu oczu z nadwzrocznością nie jest trudna ani zbyt kosztowna. Ale niezbędne jest wykrycie wady wzroku, a to może zrobić tylko lekarz okulista lub optometrysta. Jeśli tylko zauważysz u siebie charakterystyczne objawy, opisane powyżej, nie zwlekaj. Pamiętaj też o regularnych, kontrolnych wizytach.

mgr Katarzyna Rąpała

Absolwentka Wydziału Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów na Politechnice Częstochowskiej z specjalnością Optometria. Z branżą optyczną związana od 2011. Kontaktolog z pasji i zamiłowania.

Poprzedni wpis

Skąd się bierze cyfrowe zmęczenie wzroku?

Następny wpis

Jak zatrzymać wadę wzroku? Ekspert radzi